‘İnsan kaynakları’ denince çoğumuzun aklına öncelikli olarak eğlenceli, heyecan verici şeyler gelmez. Ancak bu alandaki yeni bir trend, insan kaynaklarına dair sıkıcı imajı kökten değiştirebilir: İK’da oyunlaştırma tekniği.
Oyunlaştırma tekniği; işe alım ve yerleştirmeden çalışan bağlılığı ve eğitimine kadar insan yönetiminin her alanında kullanılmaya başladı. Özellikle teknoloji ile desteklenmiş oyunlaştırma örneklerini, insan kaynakları uygulamaları arasında her geçen gün daha fazla görüyoruz. Teknoloji çocukları olarak da niteleyebileceğimiz Z kuşağı iş gücünde önemli bir rol üstlenirken oyunlaştırma, işverenler için büyük bir rekabet avantajı sağlıyor.
Biz de bu yazıda oyunlaştırma yöntemini İK perspektifinden ele aldık; avantajlarına ve bazı uygulama örneklerine yer vererek oyunlaştırma aracılığıyla şirket kültürünüze nasıl katkıda bulunabileceğinizi anlattık.
Keyifli okumalar!
Oyunlaştırma nedir? İK’da oyunlaştırma ne işe yarar?
Oyunlaştırma (İngilizcede ‘gamification’) en basit tanımıyla, oyun felsefesinin oyunsal düşünmenin ve oyun mekaniklerinin oyun dışı alanlarda, kullanıcıların motivasyonunu artırmak ve onları problem çözmeye teşvik etmek için kullanılmasıdır.
Oyunlaştırmanın konsept olarak ne zaman ortaya çıktığını kesin olarak söylemek zor. Bu kavramın, 20. yüzyılda izcilik ile birlikte geliştiği düşünülüyor. İzciliğin, üyelerini başarıları ve becerilerine göre değerlendiren bir rozet sistemine sahip olduğunu düşünerek biz de bu varsayımı yerinde buluyoruz. Ancak oyunlaştırmanın terim olarak ne zaman ortaya çıktığını biliyoruz: 2002 yılında, İngiliz programcı ve bilgisayar oyunu Frak!'ın yaratıcısı Nick Pelling, ATM'ler ve otomatlar için oyun benzeri bir arayüz tasarladı ve bu terimi ilk kez Pelling’in ağzından duyduk.
O zamandan beri oyunlaştırma, hem internette hem de offline dünyada herkesin hayatında çığır açmaya devam ediyor. Pazarlamacılar etkileşimi artırmak, kullanıcıları belirli bir amaca yönlendirmek, ürün veya hizmetin ömrünü uzatıp kullanıcı nezdinde değerini artırmak ve çok daha fazlası için oyunlaştırma metodundan faydalanıyor.
İK’da oyunlaştırma yöntemi ne amaçla kullanılır?
İK’da oyunlaştırmayı oyunların veya oyun benzeri öğelerin iş süreçlerine entegre edilmesi olarak tanımlayabiliriz. İK profesyonelleri, oyunlaştırma tekniğini kullanarak çalışanların şirket kültürünü besleyen etkinlik ve aktivitelere katılımını artırıyor ve aynı zamanda onları daha manevi yönlerden besleyerek aidiyet hissetmelerine destek oluyor.
Global bir yapılanması olan İK şirketi Talent LMS'in yaptığı bir araştırmayay göre (1) çalışanların
yüzde 81’i oyunlaştırma tekniğinin kullanıldığı uygulamalar sayesinde şirketine daha bağlı hissediyor,
yüzde 89’u daha üretken olduğunu düşünüyor,
ve yüzde 88’i daha mutlu olduğunu söylüyor.
Bir spor aktivitesi, zeka oyunu veya Minecraft ve benzeri eğlence amaçlı oyunlara ilgi duymamızı sağlayan temel prensipler nelerse, oyunlaştırma tekniği de bu ilkelerden faydalanarak iş yerine göre özelleştirilmiş İK uygulamaları geliştiriyor.
Siz de İK'da oyunlaştırma yönteminden genellikle şu amaçlar için faydalanabilirsiniz:
Çalışan bağlılığını artırmak
Çalışanların kendi arasındaki ve çalışan-iş yeri arasındaki iş birliğini artırmak
Etkinlik ve aktivitelere katılım sürecini kolaylaştırmak
İnovasyonu teşvik etmek
Çalışan performansını yükseltmek
Eğitim ve gelişim programlarının verimini artırmak
İşe alım uygulamalarını iyileştirmek
Peki bir İK uzmanı olarak siz neden oyunlaştırma yöntemini önemsemelisiniz? Oyunlaştırma, çalışanları öğrenmeye, belirli hedefleri paylaşmaya, bu hedeflere giden görevlere katılmaya ve tüm bunların doğal bir sonucu olarak kendilerini geliştirip sahip oldukları nitelikleri güçlendirmeye teşvik eder. Tüm bu sonuçlar, çalışanların daha istekli çalışmasına yardım ederek şirketin sahip olduğu yetenekleri elinde tutmasını sağlar ve verimliliği artırır.
İK’da oyunlaştırmanın avantajları ve uygulama örnekleri
Bir İK profesyoneli olarak oyunlaştırma yöntemini şirketinizde nasıl uygulayabilirsiniz?
Oyunlaştırma yöntemlerini; ödül ve puan sistemlerinden liderlik tablolarına, rozetlerden ücret artışlarına birçok alanda kullanabilirsiniz. Kurum içi sosyalleşmeyi etkinlikler ve puanlamalarla oyunlaştırmanıza yardım eden Spiceup, işte tam da bu aşamada yanınızda! Oyunlaştırmanın şirketinize olan katkılarını keşfettikten sonra Spiceup'ı ücretsiz denemeye ne dersiniz?
O halde gelin önce İK’da oyunlaştırmanın size hangi iş süreçlerinde nasıl avantajlar sunduğuna bakalım.
İşe alım
Özellikle teknoloji endüstrisinde, yetenekli adayların ilgisini çekmek için işe alım sürecinde oyunlaştırmadan faydalanan birçok şirket bulunuyor. Google ve Facebook gibi teknoloji devleri de dahil olmak üzere birçok şirket, adayları geleneksel beceri testleri yerine daha kompleks yarışmalara davet ediyor.
Siz de şirketinizin işe alım süreçlerinde, adayları tanımak ve yeteneklerini keşfetmek için yaratıcı oyunlar tasarlayabilirsiniz. En basitinden, eğlenceli soruları olan bir quiz ile hem adaylarınızın şirkete dair merakını cezbeder hem de onların belli durumlarla ilgili tutum ve davranışlarını öğrenebilirsiniz. Veyahut, mevcut personelinizden uygun pozisyonlar için arkadaşlarını tavsiye etmelerini isteyebilir; işe giren her bir aday için puan biriktirip farklı biçimlerde kullanabilecekleri bir sistemi yaratabilirsiniz.
Oryantasyon
Glassdoor’un 2015 yılında kötü bir işe alımın sonuçlarını değerlendirdiği araştırmaya göre (2) göre güçlü bir işe uyum süreci, şirketin yeteneği elinde tutma ihtimalini yüzde 82 artırıyor. Bu süreci verimsiz yöneten şirketler ise çalışan bağlılığının zayıf kalması ve sosyalleşme eksikliği nedeniyle ilk yıl içinde yeni çalışanlarını hızlıca kaybediyor.
Siz de etkileyici bir anlatıma sahip oryantasyon programları veya uyum atölyeleri tasarlayabilir, hazırladığınız incelikli oyunlar sayesinde yeni çalışanlarınız için kusursuz bir işe alım deneyimi yaratabilrisiniz. Bu aşamada, tıpkı gerçek bir oyunda olduğu gibi, puanlar, rozetler ve ödüllerden faydalanabilirsiniz.
Küçük bir öneri: Yeni personelinizin üzerindeki baskıyı azaltmak ve özgüvenlerini artırmak için bu adımdaki oyunları diğerlerine göre daha kolay tutun. Böylece hem onları seviye atlamaya motive etmiş, hem de çalışma ortamlarına alışmalarına yardım etmiş olacaksınız.
Eğitim
Oyunlaştırmanın eğitim kategorisindeki avantajını hepimizin bildiği bir şirketten örnekle verelim: McDonald's, VR teknolojisini kullanarak oluşturduğu sanal restoran uygulaması ile mağaza yöneticilerine müşteri akışını kontrol etmeyi ve personeli yönetmeyi öğretti ve 50 binden fazla çalışanının eğitim maliyetlerinden 1,5 milyon sterlin tasarruf etti.
Siz de mikro öğrenme tabanlı oyunlar aracılığıyla personelinize farklı alanlarda daha az zaman harcayarak eğitim ve pratik imkanı sunabilirsiniz.
Çalışan bağlılığı
Çalışan bağlılığını artırmak için faydalanabileceğiniz birçok oyunlaştırma örneği bulunuyor:
Oyunlar, meydan okumalar, quiz’ler, kazı-kazan kartları vb.
Hediye kazandıran ve diğer çalışanlara transfer edilebilen bir puan sistemi
Sosyalleşmeyi artıran görevler
Üretkenlik
Bu alandaki avantajı da Salesforce’un ‘Big Game Hunter’ adındaki oyunuyla örneklendirelim. Salesforce, CRM yöneticilerinin performansını artırmak için başlattığı programla yazılımlarının ekstra özelliklerini kullanan çalışanlarına rozetler kazandırarak personelinin yazılıma olan hakimiyetini ve üretkenliğini artırdı.
Siz de hem bireysel olarak hem de ekip halinde üretkenliği teşvik edecek oyunlaştırma tekniklerinden de yararlanmaya ne dersiniz?
İK’da oyunlaştırma sistemini geliştirmeden önce cevaplamanız gereken 4 temel soru seti
Şirketinize oyunlaştırma sistemini entegre etmeden önce aşağıdaki adımların üzerinden geçip bazı temel soruların cevabını arayabilirsiniz:
1. Strateji
İşe oyunlaştırmanın temel amacını belirleyerek başlayın. Etkili bir strateji ile hem çalışanlarınızın performansını iyileştirebilir hem de uzun vadede öğrenme ve gelişmeyi destekleyebilirsiniz.
Hedef oyuncular kimler?
Oyuncularda hangi davranışları geliştirmeyi hedefliyoruz?
Oyunlaştırma ile onların kişisel gelişimini nasıl teşvik edebiliriz?
Oyunlaştırmadan hangi İK süreçlerinde faydalanabiliriz?
2. Oyuncular ve kazanma sistemi
Oyunlaştırma, etkileşimi beslemeli ancak zorlamamalı ve aşırı rekabetçi bir ortam yaratmamalı.
Oyunların zorluk derecesi ne olmalı?
Oyun hedefleri gerçekçi mi?
Oyunlar birden çok kişinin ‘kazanma’ hissini besliyor mu?
Oyunlar gerçekten motivasyonu teşvik ediyor mu?
Oyunlar çalışanların geri bildirimine açık mı?
3. Oyun
Eğer oyun hedeflerini basit bir şekilde anlatabiliyorsanız, hem katılımcıların oyuna odaklanmasına yardım eder hem de sonuçları kolayca ölçebilirsiniz.
Katılımcılar oyunu nasıl oynayacaklarını kolayca anlıyor mu?
Oyunlar katılımcıların beceri ve bilgi düzeylerini kademeli olarak geliştirmeye teşvik ediyor mu?
Uzun vadeli oyunların kendi içinde yeterince hızlıca sonuç alınabilecek mikro hedefleri var mı?
Oyun şirket kültürünü destekleyen öğeleri barındırıyor mu?
4. Değerlendirme
İş hedeflerinizle uyumlu olup olmadığını anlamak için oyunlaştırma yöntemlerini sık sık değerlendiebilirsiniz.
Oyunlar hangi oyuncularla ne sıklıkta oynanıyor?
Oyunlaştırma programı hedeflerini tutturuyor mu?
Çalışanların motivasyonu ne durumda?
Kaynaklar
1. The 2019 Gamification at Work Survey, 2019. Talent LMS. https://www.talentlms.com/blog/gamification-survey-results/
2. The True Cost of a Bad Hire, 2015. Brandon Hall Group. https://b2b-assets.glassdoor.com/the-true-cost-of-a-bad-hire.pdf
Comments